Managementmodellen die zich baseren op de dierenwereld, het is niks nieuw. Denk maar aan…… en recent nog de Rode Apen van Jef Staes. Maar ik heb een zwak voor de analogieën tussen mens en dier, die nu eenmaal soms sterker zijn dan we zelf wel zouden willen. Toen dit boekje me onder ogen kwam, kon ik dus uiteraard niet weerstaan om het enkele uren tijd te gunnen.
Het boek concentreert zich op onderzoek naar zogenaamde High Performance Organisations, i.e. organisaties die zich kenmerken door een omzetgroei die 4 tot 16% hoger ligt dan gemiddeld in hun sector en een winstgevendheid die 14 to 44 % hoger is. Dergelijke bedrijven onderscheiden zich sterk op de volgende 5 factoren, in het boek voorgesteld door een dierenmetafoor:
1. Kwaliteit van management – de olifant als coach
In tegenstelling tot in de Westerse cultuur, waar de leeuw als koning van de dierenwereld wordt gezien, zal men in de Oosterse cultuur eerder de olifant aanwijzen als natuurlijke leider. Kenmerkend voor olifantenleiderschap zijn voorbeeldgedrag, stimuleren van ‘samenwerken’ en aanpassingsvermogen (effectiviteit ). Is het toevallig dat het altijd een vrouwelijke olifant is die matriarch is van de groep? Ze laten ruimte voor emoties (bv. bedroefd al kuddelid sterft). Ze moedigen elkaar onderling aan en creëren een sterke vertrouwensband met andere leden van de kudde.
Tip: gebruik een aantal eenvoudige spelregels voor voorbeeldgedrag: je doet wat je zegt en zegt wat je doet, je komt altijd op tijd op afspraken, je geeft feedback direct en bilateraal, twee keer een actie laten liggen is één keer te veel
2. Langetermijngerichtheid – zo trouw als een hond
Afrikaanse wilde honden kenmerken zich door een sterke sociale samenwerking. Ze jagen in groepen in estafettevorm en verdelen altijd de buit, ook met zieke en oude honden die niet mee op jacht gaan. De hiêrarchie is op basis van onderdanigheid en bescheidenheid ipv dominantie. Hun jachtmotto is: alleen ga je sneller, maar samen kom je verder. Zij breng teamwork in de realiteit (Together Each Achieves More). De leider word took niet aangevallen in zijn positive.
Tip: vraag iemand om al seen mystery client het werk te bezoeken en te onderzoeken wat opvalt in de samenwerking met u en uw collega’s
3. Openheid en actiegerichtheid – hoera, mijn organisatie is een mierenhoop
Mieren zijn continu bezig met het delen van kennis om samen effectiever te zijn. Elke mier neemt afwisselend de rol van meester of leerling aan. Bijvoorbeeld: een mier die een nieuwe voedselbron ontdekt haalt ander gezelmieren op en leert ze de weg. Mieren zijn gevoelig aan non-verbale communicatie en koppelen hier direct acties aan vast.
Anecdote 1: mieren hebben mogelijk de oplossing voor het filepobleem. Bij dreigende opstoppingen duwen ze soortgenoten van de weg die hetzelfde volzetten pad op willen gaan. Die nemen daardoor een minder drukken weg.
Anecdote 2: Mieren keren na het vinden van voedsel terug naar de kolonie waarbij ze feromonen achterlaten. Andere mieren zullen de weg proberen te volgen. Ook zij laten feromonen achter waardoor de geur versterkt. Het feromonenspoor verdampt na verloop van tijd. Hoe meer tijd het de mier kost om het pad op en neer te volgen, hoe sneller de feromonen zullen verdampen. Dit creëert dus het voordeel dat de eerste (langere) weg niet door iedereen wordt genomen. De snelste weg blijft een hoge feromonendichtheid hebben en wordt dus vaker bewandeld. Dit principe van Ant Colony Optimisation kent toepassing in de computerwereld.
4. Continue verbetering en vernieuwing en leren en kennisdelen – gevleugelde vindingrijkheid
Mezen en kraaien beschikken over een rijk creatief vermogen. Kennis is daarbij bij mezen geen macht.
Anecdote 1: in 1921 wordt voor de eerste keer vastgesteld in Southampton dat koolmezen aluminiumfolie van karnemelkflessen doorprikken om te drinken. 9 jaar later gebeurt dit in de ganse UK. Roodborstjes daarentegen geven die kennis niet door want zijn territoriumvogels.
Anecdote 2: kraaien laten nootjes vallen boven druk kruispunt om ze door auto’s te laten verpletten. Als het licht voor voetgangers op groen springt lopen de kraaien mee om ze op te pikken (
Tip: besteed tijdens vergaderingen een deel van de tijd aan het bespreken van de ‘beste fouten’ en wat daaruit te leren valt.
Tip: hanteer peer coaching waarbij teamleden als duo’s optrekken en mekaar coachen door elkaar een spiegel voor te houden.
5. Kwaliteit van medewerkers – er loopt een gnoe over het zebrapad
Diversiteit in teams bepaalt vaak het succes. Zo wapenen de gnoes (goede ruikers), de zebra’s (goed horen), de struisvogels (goed kijken), de giraf (ver kijken) zich samen tegen roofdieren.
Kortom: in een wereld waarin verhalen een sterke onderbouw geven aan het vertalen van visies naar werknemers en andere stakeholders, kan een dierenmetafoor een sterke troef zijn. Per slot van rekening, of we dat nu willen of niet, liggen daar onze roots…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten