Moest u hetzelfde dak delen met een wiskunde-leerkracht, dan
weet u allicht zeer goed dat het vandaag 14 maart is of 3/14 en dus
Pi-dag. Pi t-shirts, pi koekjes... je kan er niet naast kijken. Ik ervaar het op dit eigenste moment. Op 14 maart 2006 werd de 300-ste verjaardag van Pi als wiskundig symbool
gevierd, meteen het sein om de Pi-dag in het leven te roepen. Het is me ook wat
met het getal Pi. Weinig, om niet te zeggen geen, getallen hebben een historiek
die zo rijk is.
Ongetwijfeld weet u uit vervlogen tijden nog dat dit
magische getal het resultaat is van de deling van de omtrek van een cirkel door
zijn diameter. Misschien kent u zelfs nog de eerste 10 cijfers van Pi? Bij mij
staan de eerste 15 alvast in mijn geheugen gegrift. Dat heb ik te danken aan
mijn vroegere prof Quantummechanica die me volgend geheugensteuntje cadeau
deed: How I want a drink, alcoholic of course, after the heavy lectures
involving quantum mechanics.
Wat Pi bijzonder maakt is dat het zowel irrationaal is als
transcendent. Irrationaal impliceert dat Pi niet berekend kan worden als een
breuk van 2 gehele getallen. Pi is dan ook niet voor te stellen als een
decimaal getal: het aantal cijfers na de komma is oneindig en er zit geen
herhalend patroon in. Transcendentie impliceert nog meer uniciteit, gezien Pi
niet te schrijven is als oplossing van een algebraïsche vergelijking met een
eindig aantal termen.
Of de Oude Egyptenaren zich er van bewust waren van niet, de
meningen lopen uiteen op dat vlak, de verhouding tussen de omtrek van hun
piramides en de hoogte bleek omzeggens 2*Pi te zijn. Vast staat ook dat
Archimedes de eerste pogingen deed om Pi te berekenen. Verschillend ander wijs
volk trad in zijn voetsporen om het mysterie van Pi te ontrafelen. Duidelijk is
dat Pi er altijd is geweest, maar dat niemand het commerciële potentieel er van
inzag. Het getal bleef liggen op de tafel van de wetenschap.
En toen kwamen we in het gezegende jaar 1706. De Britse
wiskundige William Jones, bevriend met Isaac Newton, publiceerde zijn boek A
New Introduction to Mathematics en stelde daarin voor om die magische
verhouding tussen omtrek en diameter voortaan Pi te noemen. Het onnoembare werd
benoemd. Een sterk merk was geboren...Naast de Pi-dag, vind je Pi terug in
muziek, poëzie, film, er zijn Pi-verenigingen waarin het uit het hoofd leren
van de decimalen van Pi het enige agendapunt is en uiteraard zijn er pi-moppen. Of wist je niet dat 3,14% van de zeilers pi-raten zijn. Ik verzin ze zelf niet.
Bedrijfsleiders vragen wel eens of het zinvol
is om een nieuw product of een nieuwe dienst een merknaam toe te kennen.
"Het product is toch herkenbaar op zich." De volgende keer ga ik een
boom opzetten over Pi...
