Wat is de gloeilamp van uw sector?

Vraag 10 mensen wie de uitvinder is van de gloeilamp en allicht (hopelijk) zullen er 8 herinneren dat dit Edison is.  Zo is het ons (mij alvast) ooit geleerd. Nochtans klopt dat niet helemaal. Edison slaagde er in 1879 effectief voor het eerst in om een gloeilamp met koolvezel voor het eerst te doen branden. Hij nam er ook een octrooi op. Maar hij was niet de bedenker. In 1854 had een Amerikaanse immigrant van Duitse origine, Heinrich Göbel, al het concept van een gloeilamp beschreven. Slechts één probleem: in die tijd was er nog geen elektriciteit voorhanden om de lamp te laten branden. Edison zag 25 jaar later in dat de tijd wel rijp was om dit idee te commercialiseren. Mooi voorbeeld van het verschil tussen een uitvinder en een innovator. Edison was trouwens zijn tijd ver vooruit, want hij verbeterde wel meer bestaande uitvindingen om ze vervolgens te octrooieren en om te zetten tot een commercieel succes. Dat doet me trouwens denken aan de recent overleden Steve Jobs die in een interview aangaf dat "good artists copy, great artists steal".

Maar genoeg over grote artiesten... Waar het om draait is dat de gloeilamp vanaf 1 september 2012 niet meer mag geproduceerd noch ingevoerd worden in de EU. Bijna 130 jaar na Edison's eerste versie en na diverse incrementele innovaties op het product, nadert de gloeilamp het einde van haar carrière. Tot voor 3 jaar, toen de EU de beslissing nam, had niemand kunnen denken dat dit oerdegelijke product haar pensioen naderde. De klimaatverandering dacht er anders over. Haar licht gaat uit. Ons licht zal echter niet doven. Zoals wel meer het geval is, kan de wetgever als hij zijn best doet - door het scheppen van een regulerend kader - innovaties stimuleren. Ontwikkelingen in nieuwe lichttechnologie zitten momenteel op kruissnelheid.

Vraag is: what's next? Wat is met andere woorden de volgende gloeilamp? Vast staat immers dat macro-trends als klimaatverandering, maar bv. ook schaarste aan grondstoffen op termijn veel meer impact zullen hebben op ons economisch landschap dan de huidige financiële crisis. Al kost het moeite om in het heetst van de financiële beslommeringen, die maatschappelijke uitdaging voor ogen te houden.  Als consument zijn er in elk geval wel enkele zaken waarbij ik denk: moet dat nu echt? Ik koop bv. zelf nog altijd flessenwater, goed wetende dat kraantjeswater niet alleen veel goedkoper is,  maar kwalitatief vergelijkbaar is en de milieu-impact ervan lager is. En toch... Het stadsbestuur van Toronto besliste in 2008 om flessenwater gewoon te verbieden vanaf einde 2011. Recent werd dat verbod nog bekrachtigd.Wil dat zeggen dat bottelaars van drinkwater geen toekomst hebben? Integendeel. Het betekent wel dat ook zij moeten durven kijken naar nieuwe business modellen om het product water in de markt te zetten.

Volgende vraag is: wat is de gloeilamp van uw sector? De macrotrends beïnvloeden diverse sectoren, mogelijk ook de uwe. Nadenken over die impact is meteen nadenken over mogelijke innovatiekansen. En dat hoeft niet altijd te zijn met nieuwe technologische doorbraken. Het gebruiken van bestaande technologie in nieuwe concepten is vaak ook mogelijk. Wat drinkwater betreft, geeft het bedrijf Waterleau bv. het voorbeeld met het concept Water-on-the-Rocks. Lokale drinkwater productie, waarbij het water verrijkt kan worden met mineralen en bv. smaken. Zoiets is ook denkbaar met kraantjeswater als bron.

Een boek dat een goede methodiek aanreikt om na te denken over de impact van macro-trends op uw bedrijf is De Toekomstmakers van Derrick Gosselin en Bruno Tindemans. Een bespreking van dit boek vindt u hier. Nadenken over de toekomst geeft ons veelal een ongemakkelijk gevoel, zeker in onzekere tijden. Maar zoals een wijze schipper ooit zei: " You cannot discover new oceans unless you have the courage to lose sight of the shore".