Wat maakt dat uw bedrijfscultuur innovatie ondersteunt?

Recent publiceert Booz&Co haar jaarlijkse Global Innovation 1000 studie. Ik ben blij om vast te stellen dat de studie duidelijk aantoont dat grote uitgaven in R&D niet garant staan voor succesvolle innovatieresultaten. Dat blijft immers een misverstand. Enige tijd terug las ik nog een artikel in De Tijd waarin UCB als grootste innovator werd benoemd op basis van het jaarlijkse R&D budget. Alsof veel input garant staat voor veel output. Op zich geen onverwachte denkfout in een maatschappij die decennia gedomineerd is door het streven naar meer capaciteit (economies of scale). Meer machines leveren meer output en dus groei. Veel farmaceutische bedrijven kunnen ondertussen bevestigen dat die economische wetmatigheid lang niet altijd opgaat in het innovatielandschap.

Hoe maken bedrijven dan wel het verschil als het op innovatiekracht aankomt? Factoren genoeg die in elk geval een rol kunnen spelen zijn: een sterke ondernemingstrategie, een innovatiestrategie met duidelijk focus, inzicht in klantennoden, talent, daadkracht bij het realiseren van innovaties... En toch moeten ze volgens de studie onderdoen voor de bedrijfscultuur en vooral dan hoe die bedrijfscultuur de (hopelijk) aanwezige innovatiestrategie ondersteunt. Amper de helft van de 600 ondervraagde bedrijven (wereldwijd, klein en groot) denkt dat dit het geval is. Uit mijn contacten met Vlaamse kmo's, durf ik te stellen dat we niet de uitzondering zijn die deze analyse bevestigt. Dit gegeven remt innovatie enorm en is dus echt wel een probleem. Maar daardoor gelukkig ook een opportuniteit voor verdere groei...

Hoe komt het dat bedrijven zoveel moeite hebben met het inbedden van een bedrijfscultuur die innovatie versterkt? Wel, ik stel de vraag af en toe al eens aan ondernemers zelf. En veelal volgt er dan een meer dan terechte wedervraag: 'en welke culturele aspecten zijn dat dan wel, die bijdragen tot een echte innovatiecultuur?'. Booz&Co vroegen het aan een select doelpubliek en ik wil u de belangrijkste elementen niet onthouden die innovatie inbedden in een bedrijfscultuur:

• een sterke identificatie van alle medewerkers met de klant en een volledige oriëntatie op de klantennoden en de klantenbeleving
• passie en fierheid voor de aangeboden producten en diensten
• respect voor technisch talent en kennis
• openheid voor ideeën van klanten, leveranciers, concurrenten, andere industrieën
• cultuur van samenwerking over alle grenzen (afdelingen, bedrijven, industrieën, regio's,...)
• verantwoordelijkheidsgevoel voor de eigen bijdrage in de ontwikkeling van nieuwe producten en diensten
• tolerantie voor fouten in het innovatieproces

Een fijne checklist om je eigen bedrijfscultuur eens op af te toetsen, lijkt me. Maar hou er rekening mee dat een bedrijfscultuur niet het afwerken van een checklist is. De accenten die je zelf legt in je bedrijf moeten matchen met de innovatiestrategie waarvoor je bedrijf opteert.  Booz&Co maakt een onderscheid tussen 3 hoofdstrategieën. Bedrijven  die succesvol zijn met het toepassen van 1 van de 3, delen allen de eerste twee culturele elementen uit de bovenstaande lijst. Maar naargelang de strategie differentiëren ze zich in het derde accent in de bedrijfscultuur:

• Market Readers leggen hun focus op 'incrementele' (stap voor stap) innovaties door zeer gericht klanten en concurrenten op te volgen. Vaak zijn het dus 'fast followers' die snel inspelen op wijzigingen in de markt, maar zelf niet als voortrekker fungeren. Een kritische cultuurfactor in dat geval is de openheid voor nieuwe ideeën van klanten, binnen andere industrieën en vooral ook van concurrenten. Iedereen staat op scherp om een nieuw product/dienst van bv. een concurrent zo snel mogelijk verbeterd in de markt te zetten.
• Technology Drivers focussen veel op R&D om nieuwe technieken te ontwikkelen die tegemoet komen aan oningevulde klantennoden. De bedrijfscultuur kenmerkt zich door een sterk respect voor technische kennis en talent.
• Need Seekers betrekken bestaande en nieuwe klanten om onuitgesproken noden te vertalen naar nieuwe producten en diensten, die ze samen met die klanten ontwikkelen om ze dan als eerste op de markt te brengen. Binnen de bedrijfscultuur uit dit zich door een sterke samenwerking over alle grenzen heen.

De drie strategieën en ondersteunende innovatieculturen zijn uiteraard waardevol, hoewel binnen de huidige economie de 'Need Seekers' er het beste in slagen om door innovatie hun meerwaarde en groei te verstevigen. Wat de 3 innovatiestrategieën delen is dat ze geen kans op succes maken zonder dat ze gedragen worden door de bedrijfscultuur. "Results are generated by conditions. Don’t expect changes in the results if you haven’t changed the conditions"