Hoe een bedrijfscultuur creëren die openstaat voor 'mislukking'...

Stel een succesvol ondernemer de vraag hoe hij/zij tot succes kwam en het antwoord luidt in 75% van de gevallen 'door geleerd te hebben uit mijn mislukkingen'. In geval het een Amerikaanse ondernemer is , mag je dat verhogen tot 95%. Vorig jaar, op het Creativity World Forum, was het een van de pijlers van de presentatie van Jimmy Welsh van Wikipedia. Je krijgt de indruk dat wie niet eerst mislukt geen kans op succes heeft. Anderzijds zijn al diegenen die misluktenen nooit succesvol werden een vergeten voetnoot in een boek dat stof staat te vergaren in de kelder van een of andere levensbibliotheek.  Mislukken is dus belangrijk, of beter gezegd, de kans om te mogen mislukken is een belangrijk ingrediënt in een (bedrijfs)cultuur die ondernemerschap en innovatie wil stimuleren. Maar hoe creëer je zo'n bedrijfscultuur in een maatschappij waarin al aan kleine kinderen een toekomstbeeld wordt opgedrongen gedrenkt in termen als succes, slagen, voldoen aan de verwachtingen...

Courante antwoorden op de bovenstaande vraag zijn ondermeer:

• door medewerkers niet te bestraffen als ze mislukken na initiatief te nemen
• door samen met medewerkers lessen te trekken uit het proces van mislukken
• door initiatief te loven in het bijzijn van collega's, ook als het niet het verwachte of verhoopte resultaat oplevert

Elk bedrijf dat bovenstaande 3 tips in praktijk brengt, zal haar bedrijfscultuur snel zien stijgen op de ladder van ondernemerschap (intrapreneurship). Maar alles kan beter en je kan dus nog een stap verder gaan...

Recent kwam ik terecht op de website van Dun & Bradstreet, een bedrijf actief in het verlenen van kredieten aan bedrijven. Het bedrijf creëerde een 'wall of failure', een muur die symboliek staat voor mislukking. Niet zo'n muur als voorgesteld in bovenstaande cartoon voor alle duidelijkheid. Op de grootste muur in het bedrijf kunnen medewerkers, vennoten en bezoekers neerschrijven waar ze mislukt zijn en wat ze daaruit geleerd hebben. Om het nog sterker te maken ondertekent iedereen zijn bijdrage, dus anonimiteit is uit den boze. En onnodig te zeggen dat het topmanagement daarbij het voorbeeld geeft. Mislukken wordt zo zeer expliciet als onderdeel van de bedrijfscultuur voorgesteld. De visuele voorstelling maakt het niet alleen zichtbaar voor iedereen in het bedrijf, maar maakt het ook tot gespreksonderwerp om het leerproces over de ganse organisatie te verbreden. Veelal blijft het anders beperkt tot de medewerker-manager relatie.

De 'wall of failure'  moet voor alle duidelijkheid niet de excuustruus worden om toch maar aan te tonen dat het management open staat voor mislukken. Dan is de impact vergelijkbaar met de ideeënmuur die je bij sommige bedrijven terugvindt en waarvan de ideeën niet verder geraken dan de muur zelf. 'Mislukken' expliciteren heeft slechts zin als het management zich ook effectief engageert om medewerkers niet af te rekenen op het nemen van initiatief. Om misverstanden te vermijden: de muur is al evenmin bedoeld als uitnodiging voor het ontlopen van verantwoordelijkheid door  medewerkers.

Kortom: laat ons nu eindelijk eens zeggen wat we slecht gedaan te hebben, in plaats van enkel uit te pakken met de successen. Dat geldt trouwens niet alleen binnen bedrijven. Zouden we niet veel meer opsteken uit tweets en blogs waarin onze mislukkingen worden beschreven? Het lijkt wel of Sociale media een commune worden van onfeilbaren. Ik wil alvast het goede voorbeeld geven met een bijdrage voor onze 'wall of failure'. Mijn grootste mislukking van 2011 was dat ik er bij een bepaald bedrijf niet in slaagde om de innovatie spirit te doen opwakkeren, waardoor een innovatietraject werd afgebroken. Natuurlijk maakte ik me wijs dat het de  keuze van de ondernemer was.
Enige reflectie achteraf leerde me dat het een type-geval was van een slechte timing. De ondernemer had meer tijd nodig om de verschillende stappen te doorlopen dan ik dacht. Door onvoldoende rekening te houden met zijn tempo, versmoorde ik zijn innovatie-waakvlam ipv ze op te flakkeren.
De les is om dus in 2012 nog meer de begeleiding af te stemmen op de maturiteit van de onderneming, of vooral die van de ondernemer. Maar hey: "The only real failure in life is the failure to try".  

Ik wens u nog veel leerrijke mislukkingen toe in 2012 en laat niet na om ze met ons te delen...