Kent u het vlindereffect? In de jaren zestig experimenteerde de meteoroloog Edward Lorenz met computermodellen waarmee hij het weer wilde voorspellen. Hij speelde daarbij met parameters zoals luchtdruk, temperatuur en windrichting en stelde vast dat minimale wijzigingen in een parameter tot grote veranderingen in de weerssituatie konden resulteren. De chaostheorie is hierbij nooit veraf. Anecdotisch is dit vertaald als het vlindereffect. Een vlinder die voor de kust van het Europese vasteland één keer met zijn vleugels slaagt, veroorzaakt een minieme luchtverplaatsing. Die kleine wijziging in omgevingsvoorwaarden initieert een reeks van processen waardoor er enkele maanden later een orkaan ontstaat in de Golf van Mexico.Prachtige metafoor die ik wel eens gebruik om het nut van innovaties in zeer kleine bedrijven te onderstrepen en het nut van creativiteit bij de medewerkers binnen die organisaties.
Iets teveel naar mijn zin, hoor ik bij veel ondernemers immers de stelling dat innovatie te hoog gegrepen is voor hun kleine bedrijf. Tekort aan financiële middelen, mensen, infrastructuur, kennis,...alle redenen zijn goed om dat zelfbeeld te bevestigen. 'Innovatie = grote investeringen in technologie' zit ingebed in het DNA van velen. Nochtans zijn het vaak kleine innovatiestappen die op termijn een grote impact kunnen hebben.
En die innovatiestappen resulteren op hun beurt vaak uit initieel 'kleine' ideeën. Neem bv. de firma Joosen-Luyck in Turnhout die vanoudsher actief als bloemmolen- en veevoedingbedrijf. In de jaren '80 ontstond het idee (de vlinder)om ook visvoer te maken. Per slot van rekening waren een deel technische competenties al aanwezig vanuit de veevoerproductie. Dit resulteerde in 1990 in de opstart van Aqua Bio met focus op productie van visvoer voor sier- en vijverteelt en aquacultuurbedrijven. "Om goede visvoer producten te maken, voorzie je best testvijvers met eigen kweek". Steur is daartoe een interessante vissoort en dus werd in de jaren '90 de stap gezet naar een steurkwekerij. "Als we dan toch steur kweken, kunnen we beter ook de kennis ontwikkelen om de kaviaar te produceren." Vandaag produceert het bedrijf de Royal Belgian Caviar (toch al een kleine orkaan) en stelt het haar kennis op dat vlak beschikbaar aan anderen.
Het vlindereffect zou je ook 'de wet van de niet bedoelde effecten' noemen. Initiatieven van vandaag creëren de opportuniteiten van morgen. En om misverstanden te vermijden: dit is geen oproep tot het verheerlijken van de chaostheorie tot de standaard in het innovatiegebeuren. Een gedegen innovatiestrategie is zeker nodig om te bewaken dat de chaos beheersbaar blijft. Maar zoals Kierkegaard al zei: "het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden, maar moet voorwaarts geleefd worden." Ook met innovatietheorieën is het vaak zo: de verklaring van het succes komt dikwijls achteraf, maar die verklaring zou vooraf geen garantie geweest zijn voor het succes. Laat ons vooral vermijden dat de theorie verlammend zou werken om geen initiatief te nemen. Af en toe eens vertrouwen op het vlindereffect kan dus geen kwaad...
Maar hou je vooral niet in als je een absolute tegenstander van vlinders bent als het over innovatie gaat...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten