Het nieuwe buzz-woord in economische en innovatiemiddens is
ecosysteem en bij uitbreiding ecosysteeminnovatie. Het valt me echter meer en
meer op dat de lading die deze nieuw term dekt, al wel eens durft verschillen
naargelang de bron. Die lading varieert dan van open innovatie over maatschappelijk
ondernemerschap tot nabijheid en samenwerking van verschillende ondernemingen
(genre Silicon Valley) tot finaal het gezamenlijk aanpakken van de grote
maatschappelijke uitdagingen. Het naar eigen goed dunken invullen van de inhoud
van nieuwe economische termen: het is iets van alle tijden. Maar in dit geval
is er sprake van een analogie met natuurlijke systemen en dan kan het geen
kwaad om die analogie eens meer in detail uit te spitten. De natuur heeft ook haar rechten.
Het is geen geheim dat die natuur voor mensen een bron van
inspiratie kan zijn. Biomimicry, of het vertalen van waarnemingen uit de natuur
tot nieuwe technologieën en producten, zit meer en meer top of mind bij
wetenschappers en innovatieve bedrijven. Maar ook over het efficiënt
organiseren van processen en samenwerkingen zitten veel goede praktijken verscholen in de wondere
pracht van de natuur. Dat nu ook ecosystemen opduiken als model voor
toekomstige innovaties en succesvolle bedrijfsvoering is dus niet echt
verwonderlijk. Zo nieuw is dat trouwens ook niet: al in 1993 gebruikte James Moore de terminologie in een artikel in Harvard Business Review.
Ecologie is de studie van relaties tussen soortgenoten, tussen soorten en tussen de levende (biotische) en niet-levende (abiotische) natuur. In essentie zou je economie kunnen definiëren als de relaties (en hun gevolg) tussen mensen, bedrijven en externe factoren. Enige parallellen zijn dus niet zo verrassend. In de ecologie is de ecosysteemtheorie al gangbaar vanaf WOII. De ecosysteemtheorie definieerde de natuur als een verzameling ecosystemen die zichzelf en elkaar in evenwicht houden. In het begin veronderstelde men nog dat complexere ecosystemen, een hogere stabiliteit hadden. Vanaf de jaren ’70 groeide echter het inzicht dat een grotere complexiteit leidt tot instabiliteit, waarbij toeval en onzekerheid een grotere rol beginnen te spelen. Dat is meteen een les voor iedereen die er aan denkt om het ecosysteem-denken in de economie te vertalen. Het gericht opstarten en leiden van een ecosysteem vanuit één organisatie is een contradictie in terminus. Ja, achteraf kan je tot de conclusie komen dat één organisatie daarin een belangrijke rol heeft vervuld, maar er is een verschil tussen causaliteit en correlatie.
Om meer inzicht te krijgen in complexe organisatorische
processen en hun impact op het realiseren van toekomstige innovaties, heb ik me dit jaar dus eens niet ingeschreven in een nieuwe cursus aan de
Vlerick of AMS, maar wel voor een jaarcursus Natuurgids. Inspiratie zoek je best ook buiten je eigen expertisedomein. Innovaties gebeuren per slot van rekening ook meer en meer waar expertises mekaar tegenkomen. Het zal geen toeval zijn dat nieuwe inzichten die uit die ecologische onderdompeling volgen, zullen opborrelen in deze blog gedurende de volgende 10 maanden...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten