Innoveren zoals een reverse-transcriptase enzyme ...

Als er ergens in de coulissen van uw curriculum iets staat over biotechnologie, heeft het reverse-transcriptase voor u allicht geen geheimen. Maar we hebben niet allemaal het genot gehad om ondergedompeld te worden in de wereld van dit enzyme. En laat ons duidelijk zijn: er zijn nog andere wellness baden voor de geest dan die van de biotechnologie. Enige introductie op de wondere wereld van het reverse-transcriptase kan dus vermoedelijk geen kwaad.  En daartoe moet ik het eerst even hebben over het transcriptie-enzyme (moeilijker wordt het niet: beloofd). Dat verzekert bij planten, dieren en mensen dat DNA materiaal, waarin de erfelijke informatie ligt opgeslagen, wordt  gekopieerd naar RNA. Dat RNA wordt dan op haar beurt vertaald naar eiwitten. Dit proces is de kern van leven. Best een geniaal systeem en niet voor niets is dat doorheen de sterke evolutie van onze soort toch vrij constant gebleven. Een voorbeeld van een product met een erg lange levenscyclus, waardoor innovatie wat minder noodzakelijk wordt. Maar het is de uitzondering op de regel...

Met diverse verhalen over Ebola, H5N1,...zal het u allicht ook wel opgevallen zijn dat onze kans op overleven niet meer afhangt van een Close Encounter met een viervoetige vijand, maar wel van onzichtbare vijanden: de virussen  Ik weet niet of er sprake is van een toepassing van Biomimicry, maar ook in de militaire technologie lijkt die miniaturisering ingetreden. Waar vroeger het motto leek, hoe zwaarder de vliegtuigen en bommen hoe beter, is in de era van de Drones klein en doelgericht het kernwoord.

Een specifieke soort van virussen zijn de Retrovirussen, waarvan HIV een voorbeeld is. Retrovirussen slagen hun erfelijk materiaal op in hun RNA in plaats van het DNA zoals bij de mens. En ze beschikken niet over de mogelijkheid om dat RNA zelf te repliceren, waardoor ze zich niet kunnen uitbreiden. Dat brengt hun wel in een erg zwakke positie in de markt. Vergelijk het met de uitvinder die een goed idee heeft, maar niet de middelen om dat idee om te zetten in een vermarktbaar product op een schaal die levensvatbaarheid garandeert. Een zichzelf respecterende value investor haalt zijn neus op voor zo'n business case.  Het retrovirus beschikt wel over een enzyme dat RNA kan omzetten in DNA. Maar dat DNA heeft geen functie, noch een kans op overleven an sich...

Geen virus overboord echter. Op een doordeweekse dag moet een geniaal virus het idee hebben opgevat dat wie te klein is om zelf iets nieuws in de markt te zetten, best een partner zoekt. Het drong zich op aan een menselijke gastcel, zette daar haar RNA om in DNA en bouwde dit in het genoom van de gastcel in. Die gastcel was zich van geen kwaad bewust en startte volop de productie van virus-RNA op. Waar ze hoopte dat de relatie in een win-win zou eindigen, bleek het virus RNA zich viraal te verspreiden, een proces dat door de gastheer niet meer omkeerbaar was.

Voor één keer zijn er meer bruggen naar innovatie. Laat ons beginnen met de positieve metafoor. Het creatief idee als retrovirus in de organisatie. Ideeën in embryonale fase lijken vaak een kort leven beschoren. Transcriptie-enzymes die ideeën vertalen naar concrete innovaties lopen meestal niet dik in organisaties. Maar de echt valabele retrovirussen zoeken een creatieve uitweg en zorgen ervoor dat ideeën kleinschalig de organisatie insijpelen om dan geleidelijk aan terrein te winnen tot er geen terugweg meer mogelijk is voor de moederorganisatie. Intern entrepreneurship zal voor toekomstige organisaties veel belangrijker worden dan de daadkracht van de ondernemer zelf.
Er is echter ook een negatieve interpretatie mogelijk. Zonder een goede management van ideeën in organisaties riskeren nieuwe ideeën, als ze ondoordacht aangepakt worden, de organisatie te kelderen. Enig kannibalisme en creatieve destructie kan geen kwaad, maar als het retrovirus haar gastheer doodt, gaat ze ook geen rooskleurige toekomst tegemoet...