De auteur Chip Conley is een ervaringsdeskundige en hij schreef er een boek over: Emotional Equations - simple truths for creating happiness and success. Conley is de oprichter en algemeen directeur van de Amerikaanse boetiekhotelketen
‘Joie de Vivre’, een bedrijf met een jaaromzet van 250 MEUR. Hij verdiepte zichzelf in de ‘wiskundige’
benadering van emoties toen hij in 2008 zelf in een tsunami van emoties kwam door
persoonlijke problemen (hartstilstand, zelfmoord goede vriend) en doordat zijn bedrijf bergafwaarts ging. Om
beter vat te krijgen op die emoties, begon hij emotionele vergelijkingen te
maken. De moeder der vergelijkingen is
‘gebeurtenis + reactie = uitkomst’. Een gebeurtenis zelf heeft geen emotionele
lading: het zijn overtuigingen die de reactie veroorzaken. Door bewust te zijn van de reactie, kan je
tot op zekere hoogte controle hebben over je emoties. Tot op zekere hoogte, want emoties zijn
uiteindelijk boodschappen die je de vrijheid en niet zozeer de plicht geven om
te reageren: angst biedt bescherming, spijt levert een leermoment op en
somberheid geeft je de kans iets los te laten. De emotionele vergelijkingen kan
je beschouwen als een psychologische GPS om emoties zelf waar te nemen, te
vertalen, onder controle te brengen en te kanaliseren.
Hieronder
een bloemlezing van enkele vergelijkingen. De bruggen naar innovatie zijn voor
mijn rekening:
Wanhoop =
lijden – zingeving: meteen een
diepzinnige vergelijking om met te starten. Anders gezegd: lijden zonder
zingeving leidt veelal tot wanhoop. Of zoals Nietzsche ooit neerschreef: de
waarde die we onszelf geven, hangt af van de manier waarop we pijn en leed
transformeren in iets wat de moeite waard of zinvol is in ons leven. Innoveren
geeft bij momenten veel miserie. Als het doel (zingeving) voor ogen wordt
gehouden, is de kans op beslissingen die ingegeven worden door wanhoop (naar
mislukking) klein.
Teleurstelling
= verwachtingen – de realiteit. Het beste wat we kunnen doen om de
levenskwaliteit te beïnvloeden is dus het beheersen van de verwachtingen. Het
risico loert hiermee natuurlijk om de hoek om de verwachtingen erg laag te
maken om teleurstelling te vermijden. De
clou is niet om geen verwachtingen te hebben, maar wel om verwachtingen tijdig
bij te stellen. Voor teleurstelling is er trouwens meestal frustratie, dat een
voortstuwend effect heeft. Bij innovatie komt het er vooral op neer om realistische
verwachtingen te hebben. Bij starters zie je soms een enorme gedrevenheid die
gestuwd wordt door enorme verwachtingen. Als die vervolgens niet helemaal
worden ingevuld, loert teleurstelling om de hoek en die kan omslaan in
immobilisme. De beste starters kenmerken zich door een enorme veerkracht in
zo’n geval.
Spijt =
teleurstelling + verantwoordelijkheid. Spijt is dus intrinsiek het gevolg
van een keuzeproces, waarbij het gevoel kan ontstaan een verkeerde keuze te
hebben gemaakt. Dat is meteen het verschil met wroeging, want dan komt er ook
nog een schuldgevoel bij (wroeging = spijt + schuldgevoel). Innoveren is vaak
kiezen. Je kan niet alles voor iedereen willen doen. Op het moment dat de keuzes bewust gemaakt zijn, is spijt geen negatieve emotie. Ze stimuleert eerder een
leerproces om het een volgende keer nog beter aan te pakken.
Angst =
onzekerheid*machteloosheid: we hebben de neiging om iets dat we als
bedreigend ervaren te overschatten en om ons vermogen om ermee om te gaan te
onderschatten. De huidige lange crisis veroorzaakt vooral angst omdat het
onduidelijk is hoe lang ze nog zal duren. Of zoals onderzoek al aantoonde:
liever een grotere elektrische shock nu dan een kleinere op een onverwacht
moment. De vergelijking laat weinig aan de verbeelding over: controlefreaks
zijn vaak angsthazen, angst voor het onbekende. Het zijn zelden goede
innovatoren, maar ze zijn anderzijds hier en daar wel nuttig in een
innovatieteam. Projectmanagement is nooit ver weg.
Werkverslaving
= waar loop je voor weg/waar leef je voor: Vooral in Amerika, maar daardoor
meer en meer ook in Europa, worden de ‘goden der werkverslaving’ de hemel in
geprezen. Ze dragen ongetwijfeld sterk bij aan ons Bruto Nationaal Product,
maar helaas veelal amper of zelfs negatief tot het Bruto Nationaal Geluk. Erg
vaak vlucht een workaholic voor zijn emotionele problemen of onzekerheden door
harder te gaan werken.
Flow = vaardigheid/uitdaging
(met als doel dat flow = 1): het woord flow valt niet zelden in de context van
sportmanifestaties. Als Bradley Wiggins de tijdrit van de Olympische Spelen
won, leek hij in een volledige flow te zijn.
Flow impliceert dat je je niet meer van jezelf bewust bent. Teveel uitdaging zonder vaardigheid
resulteert in angst. Teveel vaardigheid zonder uitdaging resulteert in
verveling. Bij flow zijn vaardigheid en
uitdaging perfect in evenwicht. Flow
vereist echter ook een activiteit die een duidelijk doel nastreeft en het
ontvangen van onmiddellijke feedback. Bij innovatie is het vooral belangrijk om
te zorgen dat teamleden zo dicht mogelijk bij de flow komen.
Nieuwsgierigheid
= verwondering + ontzag. Creativiteit krijgt als eigenschap meer aandacht
omdat ze iets tastbaars heeft. Nieuwsgierigheid streeft meestal geen vastgelegd
doel na, maar houdt de geest actief en ad rem. Het is de ideale voedingsbode
voor creativiteit. Nogal wat nieuwsgierigheid wordt gesmoord door de
onkunde/onwil om toe te geven dat je niet weet wat je niet weet. Het ego, weet
je… Verwondering wordt vaak vergeleken met ontzag, maar ontzag impliceert een
zekere mate van respect voor het onbekende. Het draagt daardoor nederigheid en
soms zelfs angst in zich. Binnen innovatieteams kan nieuwsgierigheid
aangewakkerd worden door van vragen te stellen een gewoonte te maken.
Authenticiteit
= zelfbewustzijn x moed: We maken allemaal TO DO lijstjes, maar zelden een
TO BE lijstje. Authenticiteit vraagt
reflectie over wat je echt wil zijn en de moed om je zo ook te gedragen naar de
buitenwereld.
Integriteit
= authenticiteit x onzichtbaarheid x betrouwbaarheid: of zoals de
Christelijke theoloog C.S. Lewis ooit schreef: integriteit is het goede doen
terwijl niemand toekijkt. Vraag is dus
welke maskers je draagt.
Geluk =
willen wat je hebt/hebben wat je wilt. De noemer ‘hebben wat je wilt’ sluit allicht dicht aan bij de definitie van ‘succes’
in de Westerse maatschappij. De kans is klein dat de Forbes top 100 van rijkste
mensen veel parallel vertoont met de onbestaande lijst van 100 meest
gelukkigen.
Het boek bevat nog diverse andere vergelijkingen en roept op
om zelf nieuwe vergelijkingen te maken als je bepaalde emoties beter wil
begrijpen. Uiteraard kan elke vergelijking aanleiding geven tot discussie over
termen en factoren. Essentie is echter dat Chip Conley een moeilijk
bespreekbaar topic als emoties door een rationeel hulpmiddel bespreekbaar
maakt, in de eerste plaats voor jezelf. Ik ben met veel argwaan aan dit boek
begonnen, een ingenieurstrekje allicht, maar het boek verdient een plaats op mijn lijst van
‘te herlezen’ …
Geen opmerkingen:
Een reactie posten