Wat een koningin mij leert over innovatie...

Er zijn nog zekerheden in het leven. Eén daarvan is dat bij elke nieuw onderzoek over het koningshuis de populariteit van het instituut in Vlaanderen lijkt te dalen. Nu weten we allemaal dat we peilingen met een grove korrel zout moeten nemen. Wie ooit de term opiniepeiling bedacht heeft, had allicht geen landmeter in de familie. Die zou hem of haar anders wel even verduidelijkt hebben dat een peiling de hoek is tussen de referentierichting en het gepeilde object. Jawel, er wordt bij zo'n peiling een afwijking gemeten en dat vereist dus een referentierichting. Daar knelt allicht het schoentje bij de opiniepeilingen: ze proberen de referentie zelf te zetten. Al kan het natuurlijk ook zijn dat mensen gewoon geen referentierichting meer hebben. Stilaan wordt het tijd om eens een peiling te organiseren wat we van peilingen vinden om dan allicht tot de conclusie te komen dat we het noorden wat kwijt zijn.

Maar het koningshuis dus. In Nederland neemt het draagvlak voor het instituut ook af, maar de liefde voor het koningspaar compenseert dat ruimschoots.  Dat heeft niet in het minst te maken met de vrouwelijke helft van dat paar: Maxima, de rode koningin zoals ze ook wel eens genoemd wordt omdat ze haar hand niet omdraait voor het dragen van vuurrode jurken. Ik vermoed dat ze een kenner is van het werk van Lewiss Carroll.

In 1973 formuleerde de Amerikaanse bioloog Leigh Van Valen de 'Red Queen Hypothese' , geïnspireerd door het werk van Lewiss Carroll, meerbepaald de passage in het boek 'Alice in Spiegelland') waarin Alice (dezelfde die ook in Wonderland passeerde) in een land terecht komt waarin iedereen continu aan het hollen is. Volgens de Rode Koningin is dat nodig om op dezelfde plaats te blijven. Van Valen vertaalde dat naar natuurlijke ecosystemen met de hypothese dat soorten continu moeten evolueren om hun ecologische niche te verzekeren. Dat uit zich in de natuur op verschillende schalen. Prooidieren zullen zich door genetische mutaties en natuurlijke selectie beter wapenen tegen roofdieren, bv. door het beter ontwikkelen van hun gehoor of reukorgaan of door bv. hun snelheid op te drijven. Enkel roofdieren die zich door natuurlijke selectie aanpassen, bv. door ook sneller te gaan lopen, kunnen overleven. Stilstaan is achteruitgaan is een uitspraak die direct is afgeleid uit dit effect.

Een voorbeeld dat dichter tegen onze leefwereld zit zijn bacteriën en virussen. Zij kennen immers een veel snellere voortplanting (deling) dan de mens waardoor ze zich veel sneller kunnen adapteren en aanpassen aan bv. nieuwe medicatie gedurende een mensenleven. Het Red Queen effect stelt ook dat een evolutionaire aanpassing van een soort succesvoller is bij seksuele voorplanting. Niet-actieve genen in een individu kunnen immers in combinatie met andere genen verkregen via een tweede individu wel actief worden en dus zorgen voor meer genetische variatie en dus snellere adaptatie aan nieuwe omstandigheden.

In essentie geeft de natuur ons hier op een presenteerblaadje de reden waarom samenwerking een bedrijf meer kans biedt om te overleven in een wereld die steeds sneller verandert. Interactie met andere bedrijven resulteert in het activeren van onbenut potentieel en dat biedt een bedrijf meer kansen om zich te diversifiëren van concurrenten. Meteen de reden waarom de Innovatiecentra in Vlaanderen sterk inzetten op het faciliteren van samenwerkingen tussen bedrijven en kenniscentra, maar ook bedrijven onderling. Een mooi voorbeeld van de impact daarvan vind je hier.