Wat de Lucretius onderschatting mij leert over innovatie...

Het moet ondertussen zo'n 960 jaar geleden zijn dat Titus Lucretius Carus het loodje legde. De naam zegt je allicht niks tenzij je ooit op een of andere universiteit bent ondergedompeld in de Romaanse letterkunde. Titus Lucretius was een Romeinse dichter die enige bekendheid verwierf door het schrijven van De Rerum Natura, 6 boeken vol versen over de verschijningsvormen van de natuur. Hij was met dat boek toch wel een pionier omdat hij standpunt durfde innemen tegen de onbeperkte onderwerping aan de religie, een gevolg van de angst die religie meestal creëert bij mensen.

Het is deze Lucretius die als inspiratiebron fungeerde voor Nassim Taleb in zijn boek Anti-Fragile. Taleb definieert daarbij het Lucretius Probleem. Lucretius riep in De Rerum Natura immers op om meer na te denken over de wetten van het universum. Hij stelde daarbij ook dat waarnemingen weliswaar onfeilbaar zijn, maar dat de belangrijke fouten worden gemaakt door de rede die erop toegepast wordt. Een klassiek voorbeeld is dat mensen zich op waarnemingen uit het verleden baseren om toekomstige scenario's in te schatten. Gebouwen worden gezet gebaseerd op de sterkte van aardbevingen die er ooit geweest zijn. Maar zijn dan niet voorbereid op nieuwe uitzonderlijke situaties zoals een tsunami. Als in 2008 de financiële crisis uitbreekt, duiken al snel de vergelijkingen op met de crisis in de jaren '30, hoewel de omstandigheden niet vergelijkbaar zijn.

Ook in bedrijven worden historische data en statistieken gebruikt om toekomstige scenario's te onderbouwen. En net dat is op dit moment een enorme valkuil. Historisch waren de mogelijkheden om data te valoriseren per slot van rekening sterk beperkt door  de beperkt toegankelijke databronnen en de beperkte rekenkracht om die data om te zetten in waardevolle informatie. Wie nu nog zijn business data op dezelfde manier verwerft en behandelt als 5 à 10 jaar geleden mag er gerust op zijn dat er een enorm innovatiepotentieel klaar ligt om ontgonnen te worden. Wie de afgelopen 5 jaar bij de toekomstanalyse van de markt de woorden 'dat is nog nooit gebeurd' in de mond nam, leest er best eens het werk van Titus Lucretius op na...