Waarom spaargeld afleiden naar de beurs niet de beste oplossing is voor het stimuleren van Vlaamse innovaties...

Om met een understatement te starten: er is iets raar aan de hand met de economie. De banken lijken weer te floreren als nooit tevoren en de aandelenkoersen swingen de pan uit. Ondertussen wordt er door de Europese Centrale Bank geld bijgedrukt met omzeggens negatieve rentes tot gevolg. Banken staan dus op het punt om leningen te geven en je daar nog wat geld voor bij te geven. Geld wordt met andere woorden een te mijden goed. Munten strijden onderling om de laagste waardering te krijgen om exportcondities te optimaliseren. Iedereen wil dus ineens de slechtste leerling van de klas zijn. Al betekent het allicht vooral dat de regels in de klas wijzigen of dat niemand nog goed weet wat de regels zijn.

Een oproep om meer spaargeld te mobiliseren voor bedrijven via het kopen van aandelen, lijkt me ook een vreemde evolutie. Altijd gedacht dat ik geld aan de bank gaf, om die bank vervolgens de kans te geven leningen te verstrekken aan bouwers en bedrijven die willen investeren. Ze kan natuurlijk niet al dat spaargeld mobiliseren, maar bankiers - of toch zeker hun IT-systemen - zijn verstandig genoeg om te weten hoeveel procent van de spaarmiddelen op korte termijn niet beschikbaar moeten zijn. We leven per slot van rekening in tijden waarin business intelligence met de paplepel wordt ingegoten.

Een lening biedt ondernemingen de kans om te investeren in hun groei. Je weet wat je vraagt als bedrijf en je weet uiteindelijk wat je krijgt. Bij nieuwe uitgegeven aandelen is dat ook zo. Een bedrijf verkoopt de nieuwe aandelen en krijgt er liquide middelen voor in de plaats die het kan gebruiken voor bv. nieuwe investeringen. Spaargeld dat gemobiliseerd wordt om bestaande aandelen te kopen, leidt weliswaar tot hogere waarderingen voor die aandelen, waar vooral verkopers (op de goede moment) van profiteren. Een bedrijf waarvan de aandelen vandaag 10% stijgen kan die meerwaarde niet zomaar omzetten in nieuwe groei-investeringen, al helpt die hogere waardering uiteraard wel als het bedrijf op dat moment bij een bank aanklopt voor vreemd kapitaal. Morgen kan de waardering echter alweer in de andere richting gedraaid zijn. Beurskoersen, zijn zeker op korte- tot middellange termijn, niet altijd een graadmeter voor de onderliggende waarde.

De oproep van de overheid om meer geld in aandelen te steken, gaat dus allicht wat zijn doel voorbij. Temeer omdat weinig Vlaamse kmo's op de publiek toegankelijke aandelenmarkt bereikbaar zijn, zeker kmo's niet. Veel efficiënter lijkt me om spaargelden rechtstreeks in bedrijven te brengen, hetzij via nieuwe aandelen of een lening. Crowdfunding speelt daar op in. Het aantal succesvolle crowdfunding platformen in België is helaas nu nog beperkt (actueel overzicht), maar er zitten een aantal initiatieven in de pijplijn die mogelijk tot een breder bereik kunnen leiden. Hopelijk komen ze ook snel uit die pijplijn.

In Vlaanderen kan je ook een rechtstreekse lening geven aan een kmo, waarbij de Overheid tot 30% deelt in het risico bij wanbetaling via fiscale aftrek, de zogenaamde win-win-lening. Een bedrijf kan zo 200 000 EUR aan leningen verkrijgen, met een maximum van   50 000 EUR per lening verstrekker. Alleen is het praktisch erg moeilijk om Vlaamse kmo's te vinden die vragende partij zijn voor zo'n lening. Niet dat ze niet bestaan, maar ze kennen zelf niet de mogelijkheid van dit kanaal en zijn veelal beperkt tot hun eigen inner circle om leningverstrekkers te zoeken. Er bestaan wel diverse kleine platformen zoals DMS win-win en Winwinner die trachten om die matchmaking te doen, maar hun impact en bekendheid is (nog) te beperkt om het merendeel van de mogelijke private kleine investeerders te bereiken. En dus zijn die kleine beleggers genoodzaakt om toch maar aandelen op de beurs te kopen, niet zelden van buitenlandse bedrijven.

Het zou mooi zijn mocht bijvoorbeeld de Participatiemaatschappij Vlaanderen, al dan niet met een partner, zelf een on-line platform initiëren en promoten om vraag-en-aanbod bij mekaar te brengen. Ik ben er van overtuigd dat veel gelijkgezinde beleggers vragende partij zijn om mee hun duit in het zakje te doen van Vlaamse kmo's met mooie groeikansen die op zoek zijn naar een interessante financieringsmix...