Wat David Bowie mij leerde over innovatie...

Het is al een voldragen zwangerschap geleden dat David Bowie het ruime sop koos richting 'eeuwigheid'. Dat Bowie in zijn laatste album Blackstar behoorlijk wat verwijzingen had opgenomen naar zijn nakend overlijden, zowel in de teksten als in de bijhorende videoclips, was de laatste verrassing die hij in petto had na een carrière waarin verniewing de rode draad was. Bij vernieuwing van Bowie denken we uiteraard aan de verschillende imago's met Ziggy Stardust voorop die hij vooral in de jaren '70 creëerde. Wie naar zijn teksten kijkt, merkt evenwel dat hij ook daarin niet vies was van wat tips omtrent innovatie en ondernemerschap.  Een kleine bloemlezing die je meteen een playlist geeft van 10 nummers om nog eens wat van zijn werk te beluisteren:

1) Op zijn eerste album uit 1967 dat gewoon 'David Bowie' noemde, staat het nummer 'Sell me a coat'. Daarin staat "Sell me a coat with buttons of silver, sell me a coat that's red or gold. Sell me a coat with little patch pockets, sell me a coat 'cause I feel cold." Bowie snijdt hier een aspect van innovatie aan waarmee iedere innovator wel eens worstelt. Welke features die klanten noemen moet je opnemen in  je product? Doorvragen waarom ze die nodig hebben is de enige manier om te achterhalen welke feature er echt toe doet.

2) 2 jaar later in 1969 komt het album Space Oddity uit. Naast de legendarische titeltrack staat er het nummer  'Cygnet Committee' op dat qua lengte van de songtekst ook bijna een record moet zijn. Het nummer duurt dan ook bijna 10 minuten. Met de passage "And I open my eyes to look around. And I see a child laid slain on the ground...But not hearing anymore. Not hearing anymore" geeft Bowie aan hoe cruciaal het is bij innovatie om ogen en oren te gebruiken bij het ontdekken en verkennen van nieuwe innovatiekansen.

3) In 1970 omarmde Bowie de Britse hardrock op het album 'The man who sold the Word', weliswaar op zijn manier, dus Latijnse invloeden waren nooit ver weg op sommige nummers. In het titelnummer debiteert Bowie "Oh no, not me. I never lost control. You're face to face with the man who sold the world." Wat zelfvertrouwen kan nooit kwaad voor wie kiest voor innovatie. Dat Bowie in die periode zijn zelfvertrouwen toenam, bleek ondermeer door het gegeven dat hij op de LP-hoes voor het eerst in een jurk verschijnt.

4) Op het album 'Hunky Dory' uit 1971 staat het alom bekende 'Life on Mars' met daarin tegen het einde de passage: "It's about to be write again. As I ask you to focus on.' Zowel bij innovatieprojecten als bij start-ups is het aanbrengen van wat focus in je plannen belangrijk om de schaarse middelen (waaronder vooral tijd) goed te besteden. Waarom start je met je project? Wat wil je realiseren? Tot wie richt je je? Waar ligt je eerste markt? Wanneer wil je in de markt zitten? En welke meetcriteria zal je hanteren om succes te meten?

5) Het eerste nummer op hetzelfde album is een explicitering van de rode draad doorheen Bowie's eigen leven: 'Changes'. De refrein zegt alles.

6) In the 'Rise and Fall of Ziggy Stardust And The Spiders from Mars' uit 1972 staat het nummer 'Hang on to yourself'. Daarin stelt hij: "So come on, come on. We've really got a good thing going. Well come on, well come on. If you think we're gonna make it, you better hang on to yourself." Een van de redenen waarom het goed is dat start-ups worden gestart door minstens 2 mensen is dat de vennoten mekaar in moeilijker momenten kunnen steunen.

7) In zijn Berlijnse periode tussen 1975 en 1979 kwam Bowie in contact met Brian Eno en Iggy Pop. Dat resulteerde in enkele albums waaronder Heroes (1977) en Lodger (1979). Heroes mag in dit lijstje niet ontbreken en laat ons eerlijk zijn: zij die kiezen voor innovatie en het risico aangaan om te vernieuwen, het vraagt toch een zekere vorm van heldendom, al moeten we het vooral ook niet overromantiseren.

8) Op Lodger staat ook het nummer 'Red Money' met daarin de passage "Project cancelled. Tumbling central. Red Money". Het blijft een van de zaken waarmee innovatoren worstelen: een goede prijssetting. Te vaak wordt prijs nog iets gezien als het sluitstuk van innovatie, terwijl het een essentieel onderdeel is van de innovatie zelf. In het boek 'Lean Pricing' van Omar Mohout worden mogelijke aanpakken rond prijssetting goed beschreven. Kwestie van rode cijfers te vermijden.

9) Begin jaren 2000 was Bowie's aanwezigheid in de airplay wat verminderd. Op het album Heathen uit 2002 zingt hij in 'Sunday' "And this is the business we take. This is our number. All my trials, Lord, will be remembered. Everything has changed." Bowie vat hiermee mooi de essentie van het innovatieproces aan. Experimenteren om te komen tot nieuwe inzichten en in functie daarvan de aanpak bijsturen. Het aantal trials kan daarbij oplopen, maar het aantal inzichten ook. De tijd geïnvesteerd in die explorerende fase levert exponentiële winst in de latere implementatiefase.

10) Bowie werkt ook mee aan enkele soundtracks zoals die van Absolute Beginners uit 1986 waarin hijzelf ook acteerde. "Nothing much could happen. Nothing we can't shake. Oh we're absolute beginners. With nothing much at stake." Innoveren is steeds opnieuw beginnen en weten dat je beginner blijft. Ervaring helpt om het proces te doorgronden, maar is geen garantie op succes. Meteen de reden dat jonge start-ups vaak evenveel kans hebben als grotere bestaande bedrijven. Hun sterktes en zwaktes zijn niet dezelfde, maar ze hebben er allebei.

10 nummers is veel te weinig om Bowie als inspiratiebron voor innovatie te vatten. De man was er doordrenkt van. De keuze van zijn artiestennaam, was trouwens geinspireerd door de 19de eeuwse kolonel James Bowie die zijn eigen mes creëerde. Bowie zag er een analogie in met zichzelf "as it cuts both ways'...