Wat simplexity me leert over innovatie...

"Everything should be made as simple as possible, but not simpler." Het zou een quote zijn van Albert Einstein, al moet je altijd opletten met bronnen van quotes en de originaliteit ervan. Ook al heeft Einstein de zin ooit uitgesproken, hij zou hem evengoed gehoord kunnen hebben van zijn timmerman. Wie het ook als eerste uitgesproken heeft, hij of zij had een punt. Perfectie in iets wordt benaderd als er niks resteert om weg te nemen. Iets wat er is en dat geen waarde heeft, verhoogt vaak onnodig de complexiteit en dat verlaagt dan weer de gepercipieerde waarde. Neem je teveel weg, dan verlies je functionaliteit, maar soms evengoed een gebrek aan informatie of helderheid. Ook beslissingen moeten steeds meer genomen worden onder complexere condities. Teveel aan informatie al dan niet resulterend uit 'beslissingsondersteunende' systemen resulteert niet noodzakelijk in betere beslissingen en al zeker niet in meer persoonlijke tevredenheid.

Het eenvoudiger maken van wat complex is, het klinkt eenvoudig, maar is het dat wel? In de systeemtheorie spreekt men over Simplexity: de kunst om  complexe  dingen eenvoudig te maken door de wijze van voorstelling, design en bv. ook modellering. Of zoals Time journalist Jeffrey Kluger in zijn boek uit 2009 schreef: 'Why simple things become complex and how complex things can be made simple'. Alles hangt af vanaf het gezichtspunt waarmee je kijkt en op welk niveau. Neem bv. een baksteen. Als onderdeel van een flatgebouw is het een enorm simpele structuur zoals er duidenden aanwezig zijn. Kijk je naar de onderliggende atoomstructuur in de steen, wordt het ineens een erg complex ding. Trouwens, als je bekijkt welke 'dode ruimte' bakstenen nu genereren, zal de complexiteit van de baksteen in de toekomst ongetwijfeld toenemen.  Een ander voorbeeld in de organisatorische sfeer is de beurs. Een complex gebeuren dat onmogelijk lijkt te voorspellen, al zijn er veel in staat om evoluties in de beurs achteraf te verklaren. En toch is de grootste factor van die complexiteit vaak een onbeduidend, simpel onderdeel van het systeem, bv. het gedrag van enkele individuen of een paar woorden die verkeerd vallen in de markt en soms een (mini)crash kunnen veroorzaken.

Wie innoveert kan voordeel doen aan de principes van Simplexity. In de eerste plaats door het complexe innovatieproces te herleiden tot enkele eenvoudige regels, i.e. Simplexity in het proces. Een raamwerk dat je volgt en dat duidelijk is voor je ganse organisatie. Boeken vol zijn er geschreven over mogelijke raamwerken. Grotendeels volgen die vergelijkbare aanpakken, anders verwoord en hier en daar afwijkend in de mate van iteratie over de fasen doorheen het proces. Simplexity is uiteraard ook een kans om innovatiekansen te detecteren. Klanten worden vaak geconfronteerd met op het eerste gezicht complexe problemen. Het ontrafelen van het probleem naar eenvoudiger deelproblemen biedt niet enkel meer inzicht in het probleem, maar ook in de oplossing. Clou is dat de oplossing de eenvoud zelf is. Het is toch mijn ervaring dat de meest eenvoudige oplossingen veelal de meest succesvolle zijn.

De natuur is bij uitstek een pleitbezorger van Simplexity. Op het moment dat je een onbenullig stuk onkruid uit je tuin schept, weet dan dat de complexiteit van dat plantje allicht hoger is dan die van een chemische fabriek, ook al is er geen buizenstelsel en een fakkel zichtbaar. De natuur is erg goed in het verbergen van haar onderliggende complexiteit. Of zoals Einstein al zei (onder voorbehoud van originaliteit van de quote, want hij kan ze van zijn tuinman gehoord hebben): "Nature is the realization of the simplest conceivable mathematical ideas." E=mc² is een sprekend voorbeeld...