Innoveren door parachutesprong of door benji-sprong?

Hopelijk kan uw batterij nog altijd teren op de zonne-energie opgedaan tijdens de zomervakantie die stilaan alweer een vage herinnering wordt? Misschien gaf die vakantie ook gelegenheid tot wat reflectie over uw plannen voor het volgende jaar of wie weet voor de volgende 5 jaar.  De zomerse zon leent er zicht per slot van rekening goed toe om je eigen visie eens tegen het (zon)licht te houden. Mijn plannen kregen enkele maanden terug vorm aan 200 km/u tijdens een een al lang beoogde maar last-minute geplande eerste (tandem)parachutesprong. Te lang moet zo'n introspectie nu ook weer niet duren: zo'n 13 minuten om exact te zijn. 215 jaar na de eerste parachutesprong door de Fransman André-Jacques Garnerin leek me een goed moment. Garnerin was al een gedreven ballonvaarder en zag wel heil in een manier om bij technische problemen veilig de grond te bereiken. Hij ontwikkelde daartoe een uit de kluiten gewassen zijden paraplu-constructie. Op 22 oktober 1797, de Franse revolutie was nog maar net achter de horizon verdwenen, maakt hij met succes zijn eerst sprong. Icarus werd daardoor weer iets minder mythologisch. Wat opzoekingswerk leerde me dat statistisch gezien de kans op een onzachte landing en laatste contact met de aarde bij zo'n sprong 15 keer kleiner is dan op een dodelijk ongeval op weg naar de parachuteclub. En hoewel ik alleen de statistieken geloof die ik zelf vervalst heb, brokkelde daarmee de laatste interne weerstand af.

Enkele weken na mijn sprong geraakte ik in gesprek met iemand die aangaf dat hij een Benji-sprong veel schrikwekkender vond dan een parachutesprong. Reden: je ziet je doel. Op het eerste gezicht leek me dit een wel erg bizar statement. Een reusachtige sprong in het onbekende leek me toch veel meer twijfels op te roepen dan een sprongetje vanop ocharme 200 meter: de softie. Maar met de lopende verkiezingscampagne en meerbepaald verkiezingsborden die oproepen voor verandering, moest ik terugdenken aan die uitspraak. Nogal wat mensen voelen zich aangesproken door een boodschap die oproept tot verandering. Dat was ook al in 2008 zo in de campagne van Obama. Nochtans zullen veel van diezelfde mensen allergisch reageren op veranderingsprocessen in hun directe  omgeving, in hun werksituatie om maar iets te zeggen. Verandering waarbij het doel niet duidelijk in zicht is of omschreven is, lijkt dus effectief minder bedreigend dan een concreet omschreven veranderingsproces. De impact van de verandering op jezelf is in het eerste geval immers ook niet echt duidelijk.  Anders gezegd: een sprong in het onbekende is dus vaak veel minder angstaanjagend dan een sprongetje waarbij het doel duidelijk in zicht is, maar waarbij je letterlijk vasthangt aan de huidige positie. Innovatie schrikt nogal wat bedrijven af omdat het geen  ver-van-mijn-bed show is, maar veranderingen impliceert die zichtbaar impact hebben op elke schakel in het bedrijf.  

Dat is één gezichtspunt. Je kan omgekeerd natuurlijk ook stellen dat je bij een parachutesprong uiteindelijk juist wel weet wat het doel is, ook al zie je dat einddoel nog niet op het moment dat je je overgeeft aan de zwaartekrachtwetten. Het grote doel (visie) is per slot van rekening om veilig op de grond te geraken op een vooraf vastgelegde locatie. Doordat het doel veraf is, heb je onderweg ook alle mogelijkheden nog om bij te sturen, rekening houdend met wijzigende omgevingsvoorwaarden. De wind kan per slot van rekening soms van richting veranderen. Gezapig maar doelbewust stuur je naar je eindlocatie. Bedrijven die kiezen voor parachutespringen bij innovatie houden vooral het grote doel voor ogen. Vergelijk dat met bedrijven die Benji-springen. Ze springen zonder goed te weten wat eigenlijk het doel is. Het doel lijkt de sensatie van de sprong zelf te zijn.  Alleen zal niet iedereen in het bedrijf even enthousiast worden van dat springen. Sommigen zullen denken dat het doel toch het bereiken van de grond is. Maar steeds als dat doel nabij is, schiet de organisatie weer omhoog. Verwarring en frustratie zijn het gevolg...

Hoe meer ik erover begin na te denken, hoe minder ik geneigd ben om ooit aan een benji-koord te gaan hangen...