Wat gras me leert over innovatie...

(c) Creative Commons 

Een ding is een zekerheid in een naar Vlaamse normen goed onderhouden tuin: onkruid en gras is gewied. Hoewel ze door menige tuinier wordt verdoemd, is gras een plantenfamilie met een rijke geschiedenis en tout court een succesverhaal. Het is één van de meest soortenrijke planten met ongeveer 8000 soorten wereldwijd. Tot in Antarctica is de familie vertegenwoordigd. De oudste dateringen van gras gaan zelfs terug tot meer dan 65 miljoen jaar geleden. Kortom: gras is een blijvertje.

Het succes van gras is te wijden aan een doordachte overlevingsstrategie: de plant slaat energie op in haar wortels onder de grond. Gras groei verder vanuit een verdikking net onder of boven de grond en laat zich daardoor niet opzij zetten door grazers of door tuiniers die het vertikken om de wortels mee te verwijderen. Zelfs in tijden dat bunsenbranders worden gebruikt om onkruid te verdelgen, heeft gras weinig te vrezen. Zo'n ondergrondse energiereserve is een tactiek die wel meer planten toepassen die door ons nogal vaak als onkruid worden gecatalogeerd. Bedrijven die weerbaar zijn hebben een vergelijkbare ondergrondse energie voorraad. Ze komen niet in problemen als een van de nieuwe producten of diensten mislukken. Integendeel, het stimuleert net de groei en het initiatief tot nieuwe pogingen.

Het wordt tijd dat we met andere ogen naar dit schitterend staaltje van natuurlijke architectuur gaan kijken. Gras wordt ook door technologen meer en meer erkend als een plant met potentieel. Een mooi voorbeeld zijn toepassingen met miscanthus of olifantengras. Dat kenmerkt zich door hoge groeisnelheden, waardoor ook veel CO2 wordt vastgelegd op korte tijd. Het is daardoor een ideale grassoort voor biomassaproductie en veevoer. Doordat de stengel een hoge elasticiteit heeft, zijn er recenter ook toepassingen op punt gesteld voor de bouwsector. Het gras wordt daarbij ingezet als bewapening in beton, gekenmerkt door een hoge treksterkte en dat bij een lager gewicht.

Het succes van gras weerspiegelt zich ook in ons taalgebruik met een 20-tal spreekwoorden waarin deze plantenfamilie de hoofdrol opeist. Om er maar één te noemen: "te hooi en te gras" wat nu zoveel betekent als zonder systeem of regelmaat. Niet bepaald een spreekwoord dat in het bedrijfsleven zonder gevolgen over de lippen gaat. Dat bij de buren, al dan niet aan de andere kant van de heuvel, het gras altijd groener is, wisten we ook al een tijdje. Mijn voorkeur gaat echter uit naar 'het gras gaat niet sneller groeien als je eraan trekt'. Sommige dingen hebben tijd nodig. Het opbouwen van een innovatiecultuur binnen een bedrijf is er daar één van...