Wat kauwen en raven mij leren over innovatie en samenwerking...

Kauwen waren met stip de winnaars van mijn telling tijdens het Grote Vogelweekend van Natuurpunt einde januari? Ik zag er 19 tegelijkertijd.  Met een stel kippen achteraan de tuin is de sterke aanwezigheid van deze opportunisten niet verrassend. Met velen kijken ze met veel belangstelling toe hoe de kippen hun dagelijkse graanvoorraad verorberen. Het blijft echter niet bij toezien. Op tijd en stond doen deze opportunisten een interventie op de feesttafel. Ze gunnen mekaar daarbij zonder veel wrevel een plaats aan de dis. Zonder wrevel, maar wel met het nodige kabaal dat ongetwijfeld de complexe relaties in de groep weerspiegelt. Maar ondanks die complexe relaties kenmerken ze zich dus door het actief delen van voedsel. Bewezen is het niet, maar reciprociteit is vermoedelijk nooit veraf als reden: geven en nemen is altijd een basis voor sterke relaties. Ook in onze maatschappij. In tijden van polarisatie wordt een mens op een onbewaakt moment zowaar nostalgisch naar begrippen als wafelijzerpolitiek. Een andere, minder altruïstische verklaring is evenwel dat de kauwen door voedsel te delen, rust afkopen.

Slim zijn ze wel die kauwen. Zoals de meeste kraaiachtigen trouwens. Vetbollen hangen voor de mezen is geen sinecure meer met een delegatie kauwen in de buurt. Keer op keer slagen ze erin de bol van een tak van de catalpa te manoeuvreren. Het heeft enkele dagen geduurd tot ze doorhadden dat ze geen acrobatieën moesten uithalen om die vettige lekkernij binnen bereik te krijgen. Tot dan werden er verwoede pogingen gedaan om mezen te imiteren. Mooi om zien, maar niet zo erg efficiënt voor de kauw zelf. Tot één exemplaar het idee kreeg om het netje van de mezenbol over de tak verder te schuiven tot de bol eraf viel.  Dat was een game changer in een markt die tot dan door de mezen werd gedomineerd. Een kauw moet qua creatief denken niet onderdoen voor een kraai. Bekijk zeker deze korte BBC bijdrage over het probleemoplossend vermogen van een kraai.  Helemaal interessant wordt het echter als je ziet hoe kraaien samenwerken met mensen om noten te kraken al beseffen die laatste dat zelf niet altijd. Het is een mooi voorbeeld van het gebruiken van technologie waarover je zelf niet beschikt of waarover je niet voldoende kennis in huis hebt: een samenwerkingsvorm die voor kleinere bedrijven kansen biedt om te innoveren. Vlaanderen kent wel wat gedeelde infrastructuur. De food pilot van Flanders Food om maar een voorbeeld te geven. Of de microgrid infrastructuur bij Energyville, de testinfrastructuur van Flanders Make enz. Geld noopt vaak ook tot samenwerking, vooral bij scale-ups. De recente instap van buitenlandse investeerders in Collibri en Guardsquare illustreert dat we in Vlaanderen nog een weg te bewandelen hebben bij kapitaalinjecties boven 10 MEUR.

In de zelfde familie van de kauwen en kraaien zitten de raven. Raven excelleren in samenwerking met een dier dat nochtans hun grootste vijand zou kunnen zijn: niet de vos zoals in de fabel van La Fontaine, maar de wolf. Het samenwerkingsverband tussen wolven en raven is al veelvuldig bestudeerd. Raven verwittigen wolven als er zich ergens een gewond dier bevindt. In ruil laten de wolven wat lekkers achter voor de raven en laten ze de raven ook gerust. Wolven pups wordt met de paplepel ingegeven om de raven geen kwaad te berokkenen om het partnerschap niet te verstoren. Groot tolereert klein omdat klein een signaalfunctie heeft en daartoe over capaciteiten beschikt (ander perspectief, wendbaar) die groot niet heeft. Waar hebben we dat nog gehoord in de economische realiteit van vandaag...